Epidemia koronawirusa, to niewątpliwie sytuacja kryzysowa. Możemy być w jej wyniku narażeni na szereg negatywnych skutków, takich jak: stany depresyjne, uporczywy lęk, czy zespół stresu pourazowego.
Kryzys zbiorowy, który teraz przeżywamy, to wyjątkowe doświadczenie, jednak zarówno przed, jak i po pandemii różne sytuacje kryzysowe były i będą udziałem wielu z nas.
Kryzys jest naturalną częścią życia. Może więc warto wykorzystać obecny czas, aby rozwinąć / wzmocnić umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych?
Oto przykłady zachowań, które mogą obniżyć ryzyko wystąpienia negatywnych konsekwencji kryzysu i sprzyjać konstruktywnemu radzeniu sobie w obliczu sytuacji kryzysowych.
1. Zauważ i zaakceptuj swoje uczucia
Uczucia przeżywane zwykle jako nieprzyjemne, takie jak: strach, złość czy smutek są normalne, zwłaszcza w sytuacji kryzysu. Zaprzeczanie im może prowadzić do zbędnego, wtórnego napięcia. Zamiast tego, zauważ je i nazwij. Spróbuj być, jak zaciekawiony naukowiec obserwujący swój emocjonalny świat. Pomocne może być też powiedzenie o tym, co przeżywasz komuś bliskiemu lub psychoterapeucie.
2. Okaż sobie wyrozumiałość
Tak samo jak przytłaczające uczucia, również trudności z koncentracją czy motywacją są czymś, co naturalnie może się pojawić w dobie kryzysu. W sytuacji, kiedy nasze podstawowe potrzeby bezpieczeństwa psychicznego i/lub fizycznego są zagrożone, możemy mieć mniej energii na kreatywną pracę. Tylko dlatego, że jesteś w domu w czasie pandemii, nie musisz być bardziej wydajny.
3. Połóż akcent na dbanie o siebie
W trudnej sytuacji życiowej nie rezygnuj z troski o siebie. Stawiaj na pierwszym miejscu rzeczy, które pomagają ci przetrwać, takie jak: relaks, śmiech, wsparcie społeczne. W sytuacji ograniczeń, reaguj elastycznie, żeby nie musieć porzucać aktywności, które przynosiły Ci radość, np. ćwicz w domu, urządzaj wirtualne spotkania, obejrzyj spektakl on -line.
4. Wybieraj dobre relacje
Kontaktuj się z ludźmi, z którymi przebywanie (również wirtualnie) jest dla Ciebie wspierające, pozytywnie wpływa na Twoje samopoczucie. Osoby toksyczne mogą być tolerowane w pewnym stopniu, kiedy w Twoim życiu nie ma większych burz. W czasach kryzysu ogranicz kontakty z nimi do niezbędnego minimum.
5. Zaangażuj się w to, co robisz.
Stając w obliczu sytuacji kryzysowej wielu z nas wykazuje tendencję do zamartwiania się tym, co może się wydarzyć w przyszłości. To zupełnie naturalne, jednak mało pomocne – wręcz przeciwnie skupiając się na tym, na co nie mamy wpływu, możemy czuć się coraz bardziej zestresowani i bezradni. Skoncentruj się więc na tym, co możesz kontrolować – na swoim działaniu tu i teraz. Pomocne mogą być techniki Mindfulness. Osoby posługujące się językiem angielskim znajdą przydatne materiały na www.actmindfully.com.au
6. Stawiaj na racjonalne myślenie
Nie koniecznie chodzi tu o bycie „niepoprawnym” optymistą, ale właśnie o zrównoważone myślenie. Jeśli przychodzi Ci do głowy jakieś zmartwienie, sprawdź: jaki jest dowód na to, że to jest prawda? Co świadczy przeciw tej myśli? Pomyśl też, jak możesz sobie poradzić, gdyby zrealizowały się Twoje najgorsze obawy.
7. Zacznij medytować
Według amerykańskiego psychologa Martina Seligman, medytacja i relaksacja to najskuteczniejsze narzędzia w radzeniu sobie z niepokojem. Pomagają 80 proc. stosujących je Amerykanów. Osoby, które medytują od dłuższego czasu łatwiej uspokajają się po kontakcie z bodźcem wywołującym stres. Regularna medytacja przyczynia się także do zmniejszenia stanów depresyjnych i poprawy ogólnego samopoczucia.
8. Starannie wybieraj źródła informacji
Ciągłe wyszukiwanie wiadomości związanych z kryzysem może przyczynić się do powstania traumy. Zwłaszcza w sytuacji kryzysu zbiorowego, częste korzystanie z mediów społecznościowych naraża nas na odbiór niesprawdzonych czy panicznych informacji. Dobrze jest, w tym przypadku, wybrać jedno lub dwa godne zaufania źródła wiedzy. W dobie pandemii może to być, np. WHO.
Podsumowując – nie bój się zaglądać do środka.
Wszyscy posiadamy pewien skarb i choć, niektórym z nas trudno w to uwierzyć, jest nim nasze wnętrze. Podróż po nim może należeć do najbardziej fascynujących wypraw. Kryzys życiowy to sytuacja, która oprócz tego, że jest niezaprzeczalnym dramatem, może być szansą. Daje nam okazję i pretekst ku temu, aby lepiej poznać samych siebie i nauczyć zajmować się sobą z troską.
Zdarza się że, kryzys życiowy, którego doświadczamy, to ciężar zbyt duży, aby unieść go samemu. Jeśli czujesz, że pomimo Twoich starań, trudna sytuacja Cię przerasta lub po prostu nie chcesz dłużej w pojedynkę zmagać się z kryzysem życiowym, sięgnij po profesjonalne wsparcie. Możesz np. skorzystać z pomocy psychologicznej on-line.
Literatura:
Harris, R., Face Covid – jak efektywnie funkcjonować w czasie pandemii, tłum. Agnieszka Wroczyńska, Mateusz Fudali, Lidia Baran, pobrano z: www.acbs.pl
Hutchinson, T., 10 Things Mentally Strong People Do During a Pandemic, w: Psychology Today
Włodarczyk, E., Zderzenie losowe i sytuacja kryzysowa, w: Włodarczyk Ewa, Cywlak Izabela. Człowiek wobec krytycznych sytuacji życiowych. Z teorii i praktyki pracy socjalnej.
Autor: Joanna Milczarska
—
Umów wizytę ze specjalistą ePsycholodzy.pl: