Zaburzenia psychotyczne stanowią swojego rodzaju stan umysłu, podczas którego występują poważne nieprawidłowości w postrzeganiu i odbiorze rzeczywistości. Typowe dla tego rodzaju zaburzeń są nawracające urojenia oraz omamy. Zaburzenia otępienne natomiast dotyczą problemów z pamięcią, spowolnia myślenia, zaburzenia mowy, a także zachowania.
Demencja i Alzheimer jako choroby z największym odsetkiem wśród zaburzeń otępiennych
Coraz więcej osób doświadcza zaburzeń otępiennych związanych z demencją oraz chorobą Alzheimera. Są to choroby mózgu postępujące progresywnie – z czasem osoby chore czują się coraz gorzej i niestety nie ma na to żadnego lekarstwa. Osoby cierpiące na zaburzenia otępienne doświadczają również zaburzeń zachowania i nastroju, stanów dysforycznych; zanika u nich coraz więcej podstawowych umiejętności i funkcji życiowych – mowa staje się niewyraźna, zanika orientacja. Chorzy często nie wiedzą, jaki jest dzień tygodnia, a nawet zapominają, jak się nazywają. Osoby cierpiące na demencję często wracają myślami do czasów dzieciństwa – zaczynają nazywać ludzi w swoim aktualnym środowisku imionami znajomych z dzieciństwa lub rodziców.
Jak pomóc rodzinom osoby chorej zaakceptować jej zaburzenie i ułatwić codzienne życie?
Zaburzenia otępienne związane są także z utrudnieniem funkcjonowania całej rodziny pacjenta. Rodzina doświadcza straty osoby chorej, mimo jej fizycznej obecności. „Ciężko jest na to patrzeć” – opowiada Aleksandra Czapek – psycholog i psychoterapeuta w trakcie szkolenia poznawczo – behawioralnego. Najważniejszą rolę w pracy z członkami rodziny odgrywa psychoedukacja – uświadomienie im istoty choroby, jej tempa oraz tego, czego mogą się po bliskiej osobie spodziewać. Często choroba staje się źródłem konfliktów i napięć w rodzinie.
Zaburzenia psychotyczne – jak pomóc osobie cierpiącej na schizofrenię?
Pierwszą i najbardziej podstawową formę w leczeniu zaburzeń psychotycznych stanowi farmakologia. Zaburzenie to dotyka przede wszystkim kobiet i zaczyna się w wieku 20 – 25 lat. „Najważniejsza jest szybka interwencja” – opowiada psycholog – „Jeśli dostrzegą Państwo u siebie niepokojące objawy, proszę się jak najszybciej gdzieś z tym zgłosić”. Schizofrenia jest chorobą uleczalną jedynie na bardzo wczesnym etapie. Taka interwencja może uratować życie i zmienić jego kierunek. Praca z osobami chorymi na schizofrenię bardzo zależy od aktualnego cyklu choroby –
inaczej pracuje się z pacjentem w fazie remisji, inaczej w stanie pogarszających się treści wytwórczych. Bardzo kontrowersyjną formę leczenia schizofrenii stanowią elektrowstrząsy. „Widziałam ludzi chorych na zaawansowaną schizofrenię, u których objawy zanikały po trzech sesjach terapii elektrowstrząsowej” – dzieli się swoim doświadczeniem Aleksandra Czapek. W Polsce taka forma terapii jest jednak nielegalna; nieznane są także jej efekty długofalowe.
Na podstawie wywiadu z Aleksandrą Czapek, rozmawiała Monika Paderewska.