Psychoterapia poznawczo – behawioralna, zwana także kognitywno – behawioralną, stanowi jedną z metod leczenia i pomocy terapeutycznej w zakresie zaburzeń psychicznych, trudności emocjonalnych oraz zachowań problematycznych. Charakteryzuje się ustrukturyzowaną i zorientowaną na określone cele formą współpracy terapeuty z klientem.
Oddziaływania behawioralne, czyli te z największą siłą przebicia
„CBT jest nurtem solidnym, konkretnym. Podoba mi się to” – opowiada Aleksandra Czapek, psycholog i kurator sądowy – „Potrzebuję tej struktury, by wiedzieć, że dobrze postępuję” – dodaje. Nurt poznawczo – behawioralny zapewnia solidną bazę efektywnych oddziaływań, do których można odwoływać się w trakcie pracy terapeutycznej, zwłaszcza z klientami cierpiącymi na zaburzenia lękowe oraz obsesyjno – kompulsywne.
Jak wygląda przykładowa sesja w nurcie CBT?
Podstawą pracy w CBT jest wywiad i obserwacja. Bardzo duży akcent kładziony jest na cele tworzone w paradygmacie SMART.
Paradygmat SMART.
S
SPECYFICZNE
M
MIERZLNE
A
OSIĄGALNE
R
REALISTYCZNE
T
TERMINOWE
Terapia psychodynamiczna zarzuca terapiom bardziej konkretnym, takim jak CBT, że nie zagłębiają się w pacjenta. Nie jest to do końca prawdą, gdyż jest to możliwie przy jednoczesnym trzymaniu się struktury. „Najczęściej korzystam z modelu ABC” – mówi Aleksandra Czapek. „Jest to praca z myślami, emocjami i zachowaniami, które są połączone ze sobą”. Kluczowym elementem terapii jest znalezienie punktu zaczepienia w opisywanych przez klienta trudnościach, a następnie pogłębiona analiza mechanizmów oraz schematów, którymi posługuje się pacjent.
Pierwsze spotkanie w nurcie CBT obejmuje zdefiniowanie problemu, z którym zgłosił się klient i przełożenie go na konkretne cele. Ustala się także ilość sesji oraz częstotliwość spotkań. Często spotykane jest także tworzenie bilansu zysków i strat dla motywacji – jakie będę miał zyski, gdy osiągnę cele? Jakich strat doświadczę, jeśli ich nie osiągnę? Współpraca, jak w każdym nurcie terapeutycznym, jest ściśle dostosowana do indywidualnych potrzeb klienta. „Najlepiej posprzątać od razu cały dom, a nie tylko wynieść śmieci z garażu” – konkluduje psycholog.
Na podstawie wywiadu z Aleksandrą Czapek, rozmawiała Monika Paderewska.