Przełom starego i nowego roku to czas, w których wielu z nas stawia sobie cele „Schudnę”, „Zacznę chodzić na siłownię”, „Zacznę zdrowo jeść”, „Zero słodyczy, zero alkoholu”. Jesteśmy wtedy zmotywowania i pełni nadziei, że tym razem nam się uda.
Często jednak wraz z upływem stycznia, nasze postanowienia idą w zapomnienie. Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, nie wynika to z braku motywacji, czy z lenistwa. W takim razie, dlaczego tak się dzieje? Powodem mogą być niewłaściwie sformułowane cele, zbyt ambitne, bez planu na ich realizację. W takiej sytuacji pomocne może być zastosowanie metody SMART.
Czym jest metoda SMART?
Metoda SMART jest to sposób formułowania celów na podstawie 5 cech, jakie powinny spełniać dobrze sformułowane cele:
Skonkretyzowane (ang. Specific)
Mierzalne (ang. Measurable)
Osiągalne (ang. Achievable)
Istotne (ang. Relevant)
Terminowe (ang. Time-bound)
Cel skonkretyzowany
Cel skonkretyzowany powinien dokładnie określać, czego dotyczy i co chcemy osiągnąć. Unikamy ogólników.
Przykład: „W nowym roku schudnę” (cel ogólny) – „W nowym roku schudnę 5 kg” (cel skonkretyzowany)
„Zacznę zdrowo jeść” (cel ogólny) – „Będę dodawać porcję warzyw do dwóch posiłków dziennie” (cel skonkretyzowany)
Cel mierzalny
Prawidłowo określony cel powinien dawać nam możliwość zmierzenia postępów w jego realizacji. Ważne jest również to, aby dokładnie wiedzieć, po czym poznamy, że cel został zrealizowany.
Przykład:
„W nowym roku schudnę 5 kg” – w przypadku tak postawionego celu, jesteśmy w stanie monitorować nasze postępy przez ważenie się. Natomiast cel zostanie osiągnięty, kiedy po upływie roku, nasza waga pokaże -5kg.
Cel osiągalny
W momencie wyznaczania sobie celów powinniśmy brać również pod uwagę nasze możliwości i zasoby na dany moment.
Stawiając sobie za cel „Chodzenie 5 razy w tygodniu na siłownię” w sytuacji, gdy do tej pory w ogóle nie ćwiczyliśmy, dodatkowo często musimy zostawać po godzinach w pracy, jest bardzo prawdopodobne, że szybko zrezygnujemy. Gdy nie uda nam się zrealizować w 100% naszego postanowienia, dojdziemy do wniosku, że wszystko przepadło i stracimy chęci do dalszego działania. Dlatego warto stawiać sobie ambitne cele, ale możliwe do zrealizowania. Na początek możemy zacząć od ćwiczeń 2-3 razy w tygodniu, jeśli z czasem uznamy, że mamy siłę i czas na większą aktywność, możemy zwiększyć częstotliwość naszych treningów.
Cel istotny
Cel powinien być zgodny z naszymi wartościami. Jeśli się zastanowimy za większością naszych celów, stoi coś więcej, niż sama czynność, której ten cel dotyczy np. „Schudnę 5kg w ciągu roku”; chcemy schudnąć nie tylko, aby zobaczyć mniejszą cyfrę na wadzę, ale również dlatego, żeby żyć w zgodzie z naszymi wartościami, którymi mogą być w tym wypadku zdrowie, atrakcyjny wygląd itd.
Cel terminowy
Cel powinien mieć dokładnie określony czas, w którym chcemy go zrealizować. Ustalenie terminu realizacji naszego celu, pozwala zachować motywację do działania i zapobiega odkładaniu jego realizacji na później. Wyznaczając ramy czasowe naszego celu należy pamiętać, aby nasz cel był realnie możliwydo zrealizowania w tym terminie. Istnieje większe prawdopodobieństwo, że uda nam się stracić na wadzę 15 kg w ciągu pół roku, niż w dwóch miesięcy.
Rozszerzona metoda SMART- SMARTER
Istnieje również rozszerzona metoda SMARTER. Do podstawowej wersji zostały dodane dwa określenia ekscytujący (ang. exciting) oraz zapisany (ang. recorded).
Cel wywołujący u nas ekscytację, zwiększa prawdopodobieństwo jego osiągnięcia. Natomiast zapisanie celu na kartce może pomóc nam w sytuacji, gdy nasza motywacja maleje. Wtedy mamy możliwość przeczytania naszych zapisków i przypomnienie sobie, dlaczego wyznaczyliśmy sobie właśnie taki cel.
Pamiętajmy, że realizacji jakichkolwiek celów jest procesem, który wymaga czasu. Bądźmy dla siebie wyrozumiali, zapomnijmy o podejściu „100% albo nic”. Każdy, nawet mały krok może zbliżyć nas do wyznaczonego celu. Na zakończenie pamiętajmy, żeby dopasowywać cele do życia, a nie życie do celów.