Przed nami nowy rok i nowy rozdział jakże ambitnych postanowień noworocznych. Któż z nas nie mówił sobie: od nowego roku schudnę, zacznę ćwiczyć, nauczę się języka obcego, będę zdrowo odżywiać się czy rzucę palenie lub zmienię to i owo w swoim życiu. Pojawia się w nas energia i zapał. Od stycznia kluby sportowe pękają w szwach. Po miesiącu, dwóch lub odrobinę później wracamy do naszych starych nawyków. Co możemy zrobić w tym roku inaczej, lepiej, aby wytrwać w planach noworocznych?
Po pierwsze, zastanówmy się, czy naprawdę nam na tym celu bardzo zależy?
Czy może jest to bardziej przymus zewnętrzny? Kiedy uznamy, że to my tego chcemy, zadajmy sobie kolejne pytanie – czy ten cel jest realny? Czy mogę nauczyć się języka w rok? Etc. Teraz kiedy mamy kolejną odpowiedź twierdzącą, czas na następne pytanie – czy ten cel jest rozsądny i zgodny z naszymi wartościami? No i tutaj zaczyna się dłuższa historia…Cele często oznaczają presję, wysiłek, kontrolę siebie. Działanie zgodnie z własnymi wartościami jest łatwiejsze, przyjemniejsze, a więc skuteczne ? Jak odróżnić cel od wartości, a następnie ująć go w języku naszych wartości? Wartością dla mnie może być zdrowe ciało, dobra kondycja a cel to zapisanie się do klubu sportowego i wyciskanie siódmych potów na siłowni. Przeformułowanie celu w taki sposób, aby był zgodny z naszymi wartościami sprawi, że wytrwale będziemy dążyć do jego realizacji. Ten etap, to wyjątkowo istotny początek na naszej drodze do sukcesu, bo nieodpowiednio sformułowany cel będzie dla nas niepotrzebnym źródłem frustracji, demotywacji i spadku samooceny.
A jak rozpoznać swoje wartości?
Poprzez zadanie sobie wielu pytań, ale na początek odpowiedzmy sobie na kilka poniższych:
- Jaki tytuł miałby mieć film o twoim życiu?
- Czego chcesz bronić w swoim życiu?
- Co jest dla Ciebie ważnego w relacjach?
- Wyobraź sobie, że masz już 100 lat – czego żałujesz patrząc na swoje życie?
Dostrzegasz już wartości, którymi kierujesz się w życiu? To teraz uszczegóławiamy nasz cel. Zbyt ogólny cel, bez zagłębienia się w jego znaczenie dla nas, może być trudny, wręcz niewykonalny. Zdarza się, że nawet kiedy go osiągniemy poczujemy, że nie czujemy spełnienia, szczęścia, satysfakcji. Schudnę 10 kg. Po co? Aby być zdrowym? Czy podobać się innym? Restrykcyjna dieta będzie wykluczała wartość jaką jest zdrowie, a podobać się innym można inaczej np. dbając o swój strój, fryzurę, sposób bycia. Kolejny przykładowy cel – awans zawodowy. Co w tym celu dla nas naprawdę ważne? Podwyżka? Prestiż? Podziw otoczenia? Można dostać podwyżkę bez awansu i awans bez podwyżki. Prestiż i podziw otrzymać poza pracą. No to cel mamy sprecyzowany i zapisany zgodnie z wartościami, przyjrzyjmy się teraz postawionemu już celowi…wyobraź sobie, że jesteś na bezludnej wyspie. Nikt nie dowie się o twoim celu i nie zobaczy cię, czy nadal chcesz go osiągnąć?
Załóżmy, że ten cel został osiągnięty:
- Co robiłbyś inaczej?
- Czy inaczej wyglądałoby twoje życie?
- Jakie mocne strony, cechy ujawniłbyś?
Cel mamy już właściwie zidentyfikowany i opisany. Przechodzimy do realizacji:
- Podziel go na cząstki, jak pomarańczę i nagradzaj się po osiągnięciu każdej z nich. To zwiększy twoją motywację i wiarę w siebie, w sukces tego przedsięwzięcia.
- Nie planuj bitew na wszystkich frontach. Takie podejście przytłoczy Cię i twoja wydajność spadnie. Jeśli realizujesz ważny cel zawodowy, to nie angażuj się jednocześnie w kilka osobistych.
- Wyobraź sobie nie sam rezultat (osiągnięty cel), ale cały szczegółowy proces osiągania tego celu. Co robisz, jak działasz, aby cel osiągnąć.
- Zastanów się, jakie przeszkody możesz napotkać w realizacji celu i poćwicz (również choćby w wyobraźni) jak radzisz sobie z sytuacjami zagrażającymi osiągnięcie celu. Określ bardzo konkretne zachowania: Jeśli będzie…(trudna sytuacja), to wtedy zrobię…(zachowanie).
- Powoli, stopniowo twórz nowe dobre nawyki, celebruj nowe rytuały.
- Wykorzystaj wpływ społeczny. Badania wskazują, że obserwowani jesteśmy bardziej skłonni działać w określony sposób. Możemy to wykorzystać, aby wprowadzić zmiany. O swoich planach powiedz więc partnerowi, przyjaciołom, rodzinie —tym, którzy będą cię bardziej motywować i wspierać.
- Bądź otwarty i zachowuj elastyczność. Życie jest pełne niespodzianek, czego doświadczyliśmy całkiem niedawno (pandemia, wojna, kryzys energetyczny). Nie wszystko zawsze zależy od nas i czasami warto zmienić swoje priorytety, przeformułować cel. To nie oznacza porażki, ale mądrość i zdolność do adaptacji. Nie bądź dla siebie zbyt surowy. Traktuj siebie dobrze, aby zachować spokój i energię do działania.
Na koniec, pamiętaj – Potkniecie, to nie tragedia!
Kiedy zdarzy ci się powrót do złego nawyku (a coż…zdarzy na pewno!) nie załamuj rąk, tylko próbuj, próbuj dalej ! Powodzenia ?