Czym są Ośrodki Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży?
W odpowiedzi na kryzys w psychiatrii, jaki pojawił się w Polsce w zeszłym roku, powstały Ośrodki Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży. „Ośrodki te stanowią swojego rodzaju rozszerzenie poradni zdrowia psychicznego” – opowiada Izabela Kwaśniak, psycholog i psychoterapeuta pracujący w Ośrodku. Ośrodki środowiskowe – za zgodą rodziców zgłoszonych do nich dzieci – współpracują, m.in., z pedagogami, psychologami oraz wychowawcami dzieci. Ważnym elementem pracy stanowi także wywiad środowiskowy,
przeprowadzany w domu rodzinnym dziecka oraz sesje terapeutyczne nie tylko z dzieckiem, ale także jego rodzicami. „Dzięki temu dziecko przestaje być traktowane jako obiekt do naprawy, jak zepsutą zabawkę” – dodaje psycholog. Środek ciężkości zostaje przeniesiony na środowisko i najbliższe otoczenie, w którym dziecko na co dzień funkcjonuje. Takie podejście, z naciskiem na system rodzinny, łączy się płynnie także z założeniami psychoterapii systemowej.
Kompetencje rodzicielskie – jak je rozwijać?
„Ciągłe rozwijanie i doskonalenie kompetencji rodzicielskich stanowi przedłużenie wspomnianego powyżej zdejmowania z dziecka odpowiedzialności za to, co się z nim dzieje” – opowiada Izabela Kwaśniak, psycholog prowadząca warsztaty dla rodziców. Podczas warsztatów poruszane są konkretne tematy dotyczące codziennego, rodzinnego życia – m.in. – systemu nagród i kar, praw i obowiązków dzieci oraz sposobu komunikacji z dzieckiem zależnego od fazy rozwoju.
Czym jest i kiedy ma miejsce interwencja kryzysowa?
Interwencja kryzysowa jest szybką i doraźną pomocą, która dzieli się na dwa rodzaje przypadków. Pierwszy z nich opiera się na pracy z człowiekiem, który doznał takiego doświadczenia w swoim życiu, które sprawiło, iż nie jest on w stanie dłużej sobie sam radzić – w obszarze swojego przeżywania, doświadczania i myśli. Drugi przypadek dotyczy sytuacji, gdy ktoś staje się ofiarą drugiego człowieka. Ten rodzaj interwencji spotyka się najczęściej w rodzinach lub relacjach, w których występuje przemoc, agresja, uzależnienia. „Interwencja kryzysowa jest swojego rodzaju punktem zwrotnym, poduchą ratunkową dla kogoś, kto potrzebuje wsparcia” – tłumaczy psycholog Izabela Kwaśniak. Interwencja kryzysowa może stanowić początek wieloletniej terapii, lecz często kończy się także na jednorazowym udzieleniu wsparcia i specjalistycznej pomocy.
Interwencyjny telefon zaufania
116 123 – na ten numer codziennie dzwonią osoby w kryzysowych sytuacjach. „Bardzo sobie cenię i też, jako specjalista, czasem z tego numeru korzystam, co mówię otwarcie” – przyznaje psycholog. Telefon zaufania czynny jest przez całą dobę. „Zdecydowanie warto zachęcać dzieci i młodzież, ale nie tylko, do korzystania z takich numerów, zamiast szukania pomocy gdzieś w Internecie” – apeluje.
Na podstawie rozmowy z Izabelą Kwaśniak, rozmawiała Monika Paderewska.