Jesteś tutaj: ePsycholodzy.pl > Blog > Zaburzenie osobowości - co to?

Zaburzenie osobowości – co to?

Opublikowane w dniu: 5 lipca 2023

Zaburzenie osobowości (ang. personality disorder) to grupa zaburzeń psychicznych, która opisuje trwałe i dezadaptacyjne wzorce myślenia, zachowania, przeżywania emocji i sposobu funkcjonowania. Zaburzenia osobowości różnią się one znacząco od normy społecznej i wpływają na funkcjonowanie jednostki w różnych obszarach życia. Charakteryzują się stabilnością i długotrwałością. Występują już we wczesnym, dorosłym życiu i są związane z istotnym cierpieniem lub upośledzeniem sfer życia.

Klasyfikacja diagnostyczna DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) wyróżnia dziesięć głównych typów zaburzeń osobowości.
Oto krótki opis każdego z nich:

Paranoiczne: Osoby z tym zaburzeniem mają silne podejrzenia, nieufność i przekonanie o tym, że inni chcą im zaszkodzić.
Schizoidalne: Charakteryzuje się ograniczonymi umiejętnościami nawiązywania bliskich relacji społecznych, emocjonalną obojętnością i skłonnością do samotności.
Schizotypowe: Osoby z tym zaburzeniem mają niestandardowe przekonania oraz magiczne myślenie. Wyróżniają je trudności w utrzymywaniu bliskich relacji i ekscentryczne zachowanie.
Antyspołeczne: Osoby z tym zaburzeniem wykazują brak empatii, i nieodpowiedzialne zachowanie. Charakteryzują się skłonnością do łamania norm społecznych i trudnościami w uczeniu się na własnych błędach czy przeżywania poczucia winy.
Zaburzenie osobowości z pogranicza (borderline): Charakteryzuje się niestabilnymi emocjami, impulsywnym zachowaniem, trudnościami w utrzymywaniu stałych relacji czy lękiem przed porzuceniem.
Narcystyczne: pretensjonalność, nastawienie wielkościowe, potrzeba podziwu, brak empatii, przekonanie o własnej wyjątkowości oraz domaganie się specjalnych praw.
Histrioniczne: Osoby z tym zaburzeniem mają silną potrzebę bycia w centrum uwagi oraz wykazują nadmierną emocjonalność, dramatyzację i skłonność do manipulacji.
Zależne: Charakteryzuje się nadmierną potrzebą oparcia się na innych, brakiem pewności siebie i trudnościami w podejmowaniu samodzielnych decyzji.
Obsesyjno-kompulsywne: Osoby z tym zaburzeniem są skłonne do perfekcjonizmu, nadmiernego skupienia na porządku i kontrolowania. Mają trudności z elastycznym dostosowaniem się do zmian czy otwartością na alternatywne rozwiązanie problemów.
Unikowe: Charakteryzuje się silnym lękiem przed odrzuceniem, silnym poczuciem niższości i unikaniem sytuacji społecznych.
Bliżej nieokreślone zaburzenie osobowości: osoba spełnia w niewystarczającym stopniu kryteria kilku zaburzeń osobowości bądź ogólne kryteria zaburzeń osobowości z charakterystyką nieujętą w klasyfikacji DSM-5.

Diagnoza zaburzeń osobowości wymaga oceny przez wyszkolonego profesjonalistę zdrowia psychicznego, takiego jak psycholog lub psychiatra. Ocena dokonana zostaje na podstawie obserwacji zachowania, wywiadu oraz kryteriów diagnostycznych. Proces leczenia zaburzeń osobowości może obejmować terapię indywidualną, terapię grupową lub farmakoterapię. Formę dobiera się w zależności od indywidualnych potrzeb i objawów osoby dotkniętej zaburzeniem.

Jeśli podejrzewasz u siebie zaburzenie osobowości, to nie czekaj i zgłoś się po pomoc już dziś!
Kliknij tutaj.

Ta strona używa plików cookies